Leegstand. Je ziet het overal om je heen. Kloosters, bibliotheken, theaters en overheidsgebouwen zijn slechts een aantal voorbeelden van het vacante vastgoed in Nederland. Oude werkwijzen en structuren moeten doorbroken worden om de leegstand écht aan te pakken.

De vastgeroeste werkwijze van makelaars heeft als gevolg dat er niet creatief wordt omgegaan met leegstand. Zo worden veel kansen voor herbestemming gemist. Als gebruikers, eigenaren en de crowd de touwtjes meer in handen zouden krijgen, is de kans op succes vele malen groter. De mogelijkheden voor het online koppelen van vraag en aanbod in de vastgoedwereld moeten nog ontdekt worden. Terwijl we al uit andere sectoren weten dat online matchmaking erg effectief is. We delen immers meer informatie dan ooit. Het internet werkt als een soort collectief geheugen waar iedereen sporen achterlaat; hoe meer mensen, hoe meer kennis. Wie daar slim gebruik van maakt, krijgt daar een bulk aan informatie voor terug. Deze ontwikkeling wordt crowdsourcing genoemd.

illustratie : Julia van Grieken

illustratie : Julia van Grieken

De werkwijze van Ome Cor

Ome Cor (Cor staat voor Concepts of real-estate) gelooft in deze aanpak. Ome Cor is een nieuwe beweging die burgers en ondernemers de infrastructuur biedt om ideeën en kansen te realiseren in leegstaand vastgoed. Daarbij staat vooral de programmering van de gebouwen centraal. Niet de stenen, maar het gebruik van panden staat voorop. Vanuit die gedachte ontstaan er nieuwe kansen voor veel locaties. Ome Cor is een soort kickstarter voor vastgoed. Enerzijds krijgen burgers en ondernemers de mogelijkheid om ideeën te plaatsen op de website. Anderzijds is de website voor pandeigenaren een podium om een pand onder de aandacht te brengen. Ome Cor fungeert als matchmaker tussen deze ideeën en panden, met als doel om leegstaand vastgoed nieuw leven in te blazen.

Mét de community

Zoiets gaat natuurlijk niet over één nacht ijs. Er is tijd nodig om een community te bouwen rondom een idee. Met voldoende steun sta je nou eenmaal sterker in je schoenen. De website maakt het mogelijk draagvlak voor ideeën te vergaren. Heb je een goed idee waar een community achter staat? Dan kan je in gesprek gaan met investeerders, architecten en andere betrokken partijen om het idee daadwerkelijk te realiseren. Een belangrijke motivatie om leegstand op te lossen is het feit dat omwonenden er last van hebben als een pand verloedert. Stel, je woont in Breda en je bent het leegstaande postkantoor spuugzat. Je ziet op de website een aantal ideeën staan, waaronder die van een moderne sportschool. Je komt tot de ontdekking dat er in je naaste omgeving nergens een sportschool is gevestigd, terwijl je dat eigenlijk best wel ziet zitten. Dus steun je het idee via een ‘vote up’ op de website waarmee je je kennissenkring aanspoort om hetzelfde te doen. Een jaar later is er een sportschool gevestigd in het oude postkantoor. Ome Cor biedt zo de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op je eigen leefomgeving.

Deeleconomie

Het waardemodel van Ome Cor is gebaseerd op gedeelde ideeën en informatie. Eerst ideeën; dan pas komen de concrete projecten en financiën om de hoek kijken. Dit borduurt voort op de denk- en werkwijze van de deeleconomie. De deeleconomie is ontstaan vanaf het moment dat de crisis insloeg, pakweg vijf jaar geleden. Door gebrek aan koopkracht werd het moeilijk om bepaalde dingen te bezitten. Daardoor begonnen mensen producten en diensten van elkaar in bruikleen te nemen, in ruil voor bijvoorbeeld een ander product of dienst. Hierin ligt de kern van de deeleconomie. De deeleconomie heeft een enorme impact op het gebruik van ruimte door de consument. Op de kantorenmarkt uit dit zich vaak in het huren van units. Dit zijn de bekende verzamelgebouwen waar meerdere bedrijven zijn gevestigd, zoals Strijp-S in Eindhoven. Ook op de woningmarkt is de vraag naar ruimte enorm veranderd. Voorheen waren factoren als oppervlakte belangrijk, maar dat doet er tegenwoordig minder toe. Het gaat er nu juist om wat de omgeving van het huis te bieden heeft.

Van vastgoed naar flexgoed

De economie krabbelt langzaam weer op, maar dat neemt niet weg dat we in onzekere tijden leven. Vooral de jongere generaties – afstudeerders bijvoorbeeld – vinden geen vaste baan. Een onzekere financiële toekomst is daarvan het gevolg. Het wordt voor deze generatie steeds moeilijker om grote investeringen te doen, zoals het lenen van geld voor een koophuis. Tegelijkertijd staan er veel panden leeg, waar (jonge) mensen zouden kunnen wonen. Flexibelisering van de vastgoedmarkt is daarom hard nodig. Het blijkt een grote opgave om de oude structuren te doorbreken. Dit heeft voor een groot deel met regelgeving te maken, maar ook met de vastgeroeste denkwijze van de gevestigde orde in de vastgoedwereld. Er heerst angst voor verandering, want de bewandelde paden zijn immers het veiligst. Dat terwijl initiatieven als het KVL-terrein laten zien wat er allemaal mogelijk is; het geeft perfect weer hoe erfgoed nieuw leven ingeblazen kan worden. Alles begint met creativiteit en ideeën.

Het is tijd om open te staan voor een frisse blik. We moeten van vastgoed naar flexgoed, want flexgoed buigt mee met de veranderende behoefte van mensen die zich willen huisvesten. Panden zijn immers meer dan een partij stenen.

 

Maikel Stams is journalist en communicatiemedewerker bij Ome Cor, een community waar leegstaande panden en ideeën voor hergebruik gematcht worden.